Liselerde Öğrenim Gören Öğrencilerin Gelecek Beklentilerinin Yaşam Doyumu Üzerindeki Etkileri
Özet
Ergenlik döneminin duygusal, fiziksel ve çevre faktörleri açısından değişimin ve gelişimin en yoğun yaşandığı ve önemli kararların alındığı yaş aralığı lise yıllarıdır. Yaşanan bu değişim ve gelişmelere uyum sağlamak, kariyer hayatına yön verecek kararlar almakla ilgili sorumluluklar yüklenen birey için ergenlik bu yıllarda zorlu bir dönemdir. Psikolojik anlamda zorlu geçen bu yıllarda, bireyi bekleyen ileri dönem hayatı ile ilgili gelecek beklentileriyle meydana gelen kaygı, belirsizlik, öngörü, umut vb. duygular bireyin yaşam doyumu önceki yıllara oranla değişiklik göstermektedir. Bu araştırmanın amacı lisede öğrenim gören öğrencilerin gelecek beklentilerinin yaşam doyumları üzerindeki etkilerin incelenmesidir. Örneklem grubu uygun örnekleme yöntemi kullanılarak Karaman ili Ermenek İlçesinde öğrenim gören 172 kız ve 148 erkek olmak üzere toplam 320 lise öğrencisinden oluşmaktadır. Çalışmada, “Ergen Gelecek Beklentisi Ölçeği” ve “Yaşam Doyum Ölçeği” kullanılmıştır. Normallik analizleri sonucunda değişkenler arasındaki ilişkilerin belirlenmesinde Spearmankorelasyon katsayısı, Non-parametrik Testlerden, ikili değişkenlerin incelenmesinde Mann-Whitney U testi, 3 veya 3’den fazla değişkenler arasındaki ilişkilerin belirlenmesinde Kruskal-Wallis testi kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, gelir düzeyi düşük olan ailelerin yüksek olan ailelere göre yaşam doyumu ve ergen gelecek beklentisinin düşük olduğunu göstermektedir. Kendilerine boş zaman ayıran öğrencilerin ayırmayanlara göre ergen gelecek beklentisi ve yaşam doyum bulgu sonuçlarının daha yüksek olduğu [1]saptanmıştır. Ergen gelecek beklentisi ile yaşam doyumu arasındaki ilişkiye bakıldığında değişkenler arasında orta düzeyde ve pozitif yönlü doğrusal bir ilişkinin olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Lise öğrencileri, gelecek beklentisi, yaşam doyumu
Referanslar
Alpar, R. (2014). Uygulamalı İstatistik ve Geçerlilik-Güvenirlik: SPSS’de Çözümleme Adımları İle Birlikte, 3. Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara.
Aunola, K. ve Nurmi, JE (2005). Çocukların problem davranışlarında ebeveynlik tarzlarının rolü. Çocuk gelişimi , 76 (6), 1144-1159.
Baştürk, R. (2011). Bütün yönleriyle SPSS örnekli nonparametrik istatistiksel yöntemler. Anı Yayıncılık.
Bayoglu, A., & Purutcuoglu, E. (2010). Yetistirme yurdunda kalan ergenlerin gelecek beklentileri ve sosyal destek algilari. Kriz Dergisi, 18(1), 27-39.
Büyüköztürk Ş., Çakmak E.K., Akgün Ö.E., Karadeniz Ş., Demirel F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri (6. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Çam, Z. ve Artar, M.(2014). Ergenlikte yaşam doyumu: Okul türleri bağlamında bir inceleme. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bi̇limler Dergisi, 2(1), 23-46.
Çeçen, A. R. (2007). Üniversite öğrencilerinin cinsiyet ve yaşam doyumu düzeylerine göre sosyal ve duygusal yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,2(3), 180-190.
Çivitçi, A. (2009). İlköğretim öğrencilerinde yaşam doyumu. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 29-52.
Çuhadar, A., Demirel, M., Er, Y., & Serdar, E. (2019). Lise Öğrencilerinde Boş Zaman Yönetimi Ve Gelecek Beklentisi İlişkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi , 12 (66).
Dağlı, A. Ve Baysal N. (2016),Yaşam Doyumu Ölçeğinin Türkçe’ ye Uyarlanması: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması
Demir, İ. ,Yavuzer, H. , Meşeci, F. , Sertelin, S. (2005). Günümüz Gençliğinin Gelecek Beklentileri
Deniz, M. E. ve Yılmaz, E. (2004). Üniversite öğrencilerinin duygusal zekâ yetenekleri ve yaşam doyumları arasındaki ilişki. XIII. Ulusal Eğitim
Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya
Dikmen, A. A. (1995). Kamu çalışanlarında iş doyumu ve yaşam doyumu, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Buletin, 95(3), 542-575.
Diener, E. D., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of personality assessment, 49(1), 71-75.
Diener, E., & Lucas, R. E. (1999). 11 personality and subjective well-being. Well-being: Foundations of hedonic psychology, 213.
Diener, E. (2000). Subjective well-being. American Psychologist, 55(1), 34-39.
Erikson, EH (1968). Psiko-tarihsel kanıtların doğası üzerine: Gandhi arayışında. Daidalos , 695-730.
Gündoğar, D., Sallan-Gül, S., Uskun, E., Demirci, S. & Keçeci, D. (2007). Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumunu yordayan etkenlerin incelenmesi. Klinik Psikiyatri, 10, 14-27
Goldbeck, L., Schmitz, T. G., Besier, T., Herschbach, P., & Henrich, G. (2007). Life satisfaction decreases during adolescence. Quality of Life Research, 16(6), 969-979.
Huebner, E. S., Funk, B. A. & Valois, R. F. (2006), Reliability and validity of a brief life satisfactıon scale with a high school sample.Journal of Happiness Studies, 7, 41–54.
Kabasakal, Z. & Uz-Baş, A. (2013). Öğretmen adaylarında yaşam doyumunun yordayıcısı olarak problem çözme becerileri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 27-35.
Kağıtçıbaşı, Ç. (1973). Gençlerin tutumları Kültürlerarası Bir Karşılaştırma. Ankara: ODTÜ
Kahya, Y. (2020). Gençlerin Yaşam Kalitesi Ve Gelecek Beklentileri, Busıness& Management Studıes: An InternatıonalJournal
Keser, A. (2005). ÇALIŞMA YAŞAMI İLE YAŞAM DOYUMU İLİŞKİSİNE TEORİK BAKIŞ. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası , 55 (1), 897-913.
Lorcu, F. "Örneklerle veri analizi SPSS uygulamalı." Ankara: Detay Yayıncılık 1 (2015).
Marcionetti, J.,&Rossier, J. (2019).Ergenler arasındaki ilişkiler üzerine yapılan boylamasına bir çalışma öz saygı, genel öz etki, kariyer uyarlanabilirliği ve yaşam memnuniyeti, Kariyer Günlüğü Geliştirme.
Maria CristinaGinevraa, PaolaMagnanob, ErnestoLodiç, ChiaraAnInnovazzia, ElisabettaKamusya, PatriziaPatriziç, Laura Notad,(2018). Kariyer uyarlanabilirliği ve yaşam memnuniyeti konusunda cesaret ergenlik, Ergenlik Günlüğü
Maria CristinaGinevra A, SusannaPallini , Giovanni Maria Vecchio , Laura nota , SalvatoreSoresi, (2016). Gelecek oryantasyon ve tutumlar, kariyer uyarlanabilirliği ve kararlılık, Mesleki Davranış Günlüğü
Moksnes, Birleşik Krallık, Espnes, GA ve Haugan, G. (2014). Ergenlerde stres, bütünlük duygusu ve duygusal belirtiler. Psikoloji ve Sağlık , 29 (1), 32-49.
Orhunbilge, N. (2000). Örnekleme Yöntemleri ve İstatistik Testleri, Avcıol Basım Yayın, 2.Baskı, İstanbul.
Robert E.,L. Ve Bengston W.,L. (1993). RelationshipsWithParents, Self-EsteemandPsychologicalWell-Being in YoungAdulthood.
SocialPsychologyOuerterly, Vol: 56 No:4
Suldo, S. M., Riley, K. N., & Shaffer, E. J. (2006). Academic correlates of children and adolescents' life satisfaction. School Psychology International, 27(5), 567-582.
Spear, L. P. (2000). The adolescent brain and age-related behavioral manifestations. Neuroscience & biobehavioral reviews, 24(4), 417-463.
Şimşek, H., (2011). Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki Lise Öğrencilerinin Gelecek Beklentileri ve Gelecek Beklentilerini Etkileyen Faktörler, Kuramsal Eğitim Bilimleri Dergisi- Journal of Theoretical Educational Science, 5(1):90-109.
Tuncer, M. (2011).Ergen Gelecek Beklentileri Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması, TurkishStudies
TUZGÖL DOST, MEL İ. HA (2007). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyum düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi.
Tümkaya, S., Çelik, M. & Aybek, B. (2011). Lise öğrencilerinde boyun eğici davranışlar, otomatik düşünceler, umutsuzluk ve yaşam doyumunun incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 77-94.
Özgür, G. Babacan Gümüş, A. Durdu, B. (2010) Evde ve Yurtta Kalan Üniversite Öğrencilerinde Yaşam Doyumu
Wang, WangshuaiandLi, JieandSun, GongandZhang, Xin-an andCheng, Zhiming , (2016) Algılamanın arabuluculuk Rolü Başarılı Ajans ve moderasyon Duygu değer biçme rolü, Münih Kişisel RePEc Arşivi
Toprak, H.(2014). Ergenlerde mutluluk yaşam doyumunun yordayıcısı olarak psikolojik sağlamlık ve psikolojik ihtiyaç doyumu, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi. Sakarya.
Tuzgöl-Dost, M. (2010). Güney Afrika ve Türkiye’ deki üniversite öğrencilerinin bazı değişkenlere göre öznel iyi oluş ve yaşam doyumlarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 35(158), 76-89.
Yavuzer, H., Demir, İ., Meşeci, F., & Sertelin, Ç. (2005). Gunumuz Gençliğinin Gelecek Beklentileri. HAYEF Journal of Education, 2(2), 93-103.
Yazıcı-Çelebi & Çelebi, (2018) Lise Öğrencilerinin Yaşam Doyumu Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, ERCIYES JOURNAL OF EDUCATION (EJE)
Yılmaz. E. & Aslan, H. (2013). Öğretmenlerin iş yerindeki yalnızlıkları ve yaşam doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(3), 59-69.
İndir
Ek Dosyalar
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Anadolu Sosyal Araştırmalar Dergisi (AS), yayınlanan tüm yazıların mali haklarına, özellikle umuma her türlü iletim, yayım ve işleme, çoğaltma, temsil, basım, yayım, dağıtım ve internet yoluyla iletme dahil olmak üzere telif haklarına sahiptir.
Dergimizin telif hakları aşağıdaki özelliklere sahiptir;
1. Telif hakkının ortaya çıkması için herhangi bir kayıt gerekli değildir. Fikir ve sanat eserleri üzerindeki haklar, eserin üretilmesi ile birlikte doğar. Telif hakları soyuttur. Telif hakkıyla korunan, insan düşüncesi tarafından yaratılan soyut mallardır. Telif hakları, içinde bulundukları materyalden ayrı ve bağımsız bir varlığa ve hukuki değere sahiptir.
2. Bölgesellik ilkesi telif hakları için geçerlidir. Hangi ülkede koruma talep edilirse o ülkenin mevzuatına göre koruma koşulları belirlenir.
3. Mutlak hak niteliğindedir. Telif hakları herkese karşı ileri sürülebilir. Ancak bu mutlak hakka kamu yararının korunması gibi nedenlerle çeşitli sınırlamalar getirilmiştir. Mutlak hak üzerindeki sınırlamalar: Kamu düzeni, genel ahlak, kamu yararı gibi nedenlerle getirilen sınırlamalar ile özel çıkarlar yararına getirilen istisnalardan oluşur. (Örneğin bir eserin kar amacı gütmeden özel kullanım amacıyla çoğaltılması mümkündür.)
4. Fikri mülkiyet hakları belirli bir süre için korunur (fikir ve sanat eserleri için 70 yıl vb.). Fikri ürünler, bünyelerinde bulundurdukları malzemeden ayrı ve bağımsız bir hukuki statüye sahiptir.
5. Fikri ürünler, özel kanun, tüzük ve yönetmelikler çerçevesinde düzenlenir.
Ancak kullanıcılar makalelerin yayınlanmış tam metinlerine başvurabilirler.
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun ilgili maddelerinde de belirtildiği üzere telif haklarına tecavüz suçtur.
