Türkiye ve İran Arasında Bulakbaşı Sınır Sorunu

Özet

Tarihte Türkiye ve İran arasında geniş yelpazede yer alan ilişkiler silsilesi yaşanmıştır. İki ülkenin bir biriyle olan iletişimi, tarihin çok eski derinliklerinden günümüze kadar devam edegelmesi iki ülke arasındaki ilişkilerin renkliliğini artırmıştır. Savaş ve barış anlaşmalarıyla çeşitlilik arz eden ilişkilerdeki süreklilik, gelecek yüzyıllarda da devam etmesi kaçınılmazdır. Her iki ülke arasında iletişimin olumlu ya da olumsuz şekil alması ülkelerin menfaatleriyle ilintilidir. Çalışma, Türkiye ve İran arasında tarihi süreçte yaşanan ilişkiler bağlamında Bulakbaşı, konusu üzerine odaklanmaktadır. Arşiv belgeleri araştırmanın temel kaynaklarını oluşturmuştur ve konuyla ilgili literatür taramasında ilgisi bulunan telif ve tetkik esreler nesnel betimle yöntemiyle referans olarak gösterilmiştir. Araştırmada, Rusya ve İran’ın Bulakbaşı’na verdiği önemin askeri stratejik nedenlerden ileri geldiği anlaşılmıştır. Türkiye ve İran arasındaki tarihi ilişkileri konu edinen birçok çalışma mevcut olmasına rağmen Rusya-Türkiye ve İran arasında stratejik öneme sahip olan Bulakbaşı mevkii sınır sorunu konusuna, araştırma sürecinde rastlanılmamıştır. Bulakbaşı, bugün Türkiye sınırları arasında yer alan ve Iğdır’ın Karakoyunlu İlçesi’ne bağlı küçük bir köydür. Ayrıca Ağrı Dağı’nı geniş bir perspektiften görüş alanına sahip olan Bulakbaşı, Türklerin sınır bölgelerinde meydana gelen ayaklanmaları kontrol altına alabilmesi noktasında da öneme sahiptir. Bu önemin farkında olan Türkiye Cumhuriyeti Devletinin kurucu kadrosu, hem Küçük Ağrı Dağı’nı Türk topraklarına katmış hem de Bulakbaşı sınır sorununu Türkiye’nin lehine çözümlemiştir. Böylelikle doğuda meydana gelebilecek ayaklanmalar, stratejik önemi büyük noktalardan denetim altına alınmıştır.